سفر به اولین شهر دنیا که سد از داخل آن می گذرد ، مسجد سرخ و اولین سایت پرنده نگری اینجاست ، میوژاو ؛ نوشیدنی اصیل مهابادی ها - مجله سرگرمی

خبرنگاران: مهاباد شهری سرسبز و خوش آب و هواست که میان چند کوه قرارگرفتە است. دشت مهاباد که حاصلخیزترین منطقه شهرستان است مانند مثلثی است که قاعده آن از شمال غربی تا شمال شرقی کشیده شده و ارتفاع این مثلث در جنوبی ترین نقطه در جهت رودخانه مهاباد تا روستای خانگه ادامه می یابد.

مهاباد در ابتدا آبادی کوچکی بوده است که در سال 1038 و در اواخر حکومت شاه عباس صفوی، بداق سلطان حاکم ایل مکری محل حاکمیت خود را به مهاباد انتقال داد و در اقدامات عمرانی متعدد این شهر را توسعه داد. مقبره بداق سلطان در جنوب غربی شهر مهاباد و داخل قبرستان عمومی شهر قرار گرفته است.

مهاباد که به نگین آذربایجان غربی مشهور است همه ساله گردشگران بسیاری را پذیراست. از جاذبه های گردشگری این شهر می توان به رودخانه و سد مهاباد که یکی از نزدیکترین سدها به محلات مسکونی در دنیا است اشاره نمود. تالاب های بین المللی کانی برازان و قوپی باباعلی و غار سهولان (دومین غار بزرگ آبی ایران) در حاشیه و اطراف شهر از دیگر جاذبه های گردشگری مهاباد به شمار می آیند.

سد مهاباد توسط مهندسان یوگسلاوی ساخته شده است و پیش از انقلاب سد شاپور اول نام داشت.. نوع این سد، سنگریزه ای با هسته رسی مایل است. این سد جزء 10 سد پرآب کشور است. بر اساس بعضی منابع، مهاباد اولین شهر دنیاست که سد داخل شهر واقع شده است.

جاده های ارتباطی مهاباد به سردشت و پیرانشهر از کنار این دریاچه زیبا عبور می نماید. از نواحی دیدنی اطراف این دریاچه می توان به جزیره، سر میدان و تاقه دار (تک درخت) اشاره نمود. این دریاچه محل مناسبی برای گردشگران و تفریحاتی همچون شنا و ماهیگیری است.

سه تصویر زیر موقعیت این سد در شهر مهاباد را نشان می دهد.

جاذبه های گردشگری و تاریخی مهاباد

مسجد جامع مهاباد، مسجد سرخ، کهنه قلعه، حمام تاریخی میرزا رسول (موزه مردم شناسی)، حمام لج، سنگ نگاره های خره هنجیران، دژقلات شاه، محوطه باستانی برده کنته، آرامگاه بداق سلطان، خانقاه عباس آباد، پل ممیند، دخمه فقرگاه مهاباد، حوضخانه رستم بیگ، حوضخانه شاه درویش از دیگر جاذبه هایی است که در سفر به مهاباد می توان به تماشای آنها رفت.

نقوش صخره ای خره هنجیران ؛ یادگار هزاره سوم قبل از میلاد | این اثر باستانی مربوط به هزاره اول قبل از میلاد است که در 28 کیلومتری جنوب شهر مهاباد در دره ای به نام خره هنجیران واقع شده است و سال 1379 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. جنس سنگ ها از نوع شیست رسوبی بوده و نگاره ها روی چندین قطعه سنگ ایجاد شده است. نقوش این سنگ نگاره شامل سوارکار و شکار حیوانات است. شیوه حجاری بر سنگ شبیه دخمه های هخامنشی در تخت جمشید و نقش رستم فارس است. در بین مجموعه سنگ های خره هنجیران که از بقایای دوران سوم زمین شناسی است ، بزرگترین سنگ که حکاکی در آن انجام شده در قلب این مجموعه قرار گرفته و سنگ های دیگر در قسمت فوقانی آن قرار دارند. یکی دیگر از سنگ ها در فاصله 50 متری سنگ بزرگ در قسمت شرقی واقع شده است. حکاکی موجود در سنگ بزرگ نشان می دهد که مربوط به هزاره سوم قبل از میلاد است یعنی قدمتی حدود 4 هزار سال دارد.

محوطه باستانی برده کنته | محوطه باستانی آتشکده سنگی برده کنته در فاصله حدود 6 تا 7 کیلومتری شمال شهر مهاباد بر سر راه مهاباد به ارومیه و در نزدیکی روستای یوسفکند واقع شده است. این اثر از آثار کهن و باستانی بسیار ارزشمند و با شکوهِ بازمانده از حکومت (ماننایی ها) و مربوط به هزاره قبل از میلاد در مهاباد است که با گذشت هزاران سال همچنان راسخ و پا بر جاست.

گور دخمه فقره قا | در شمال شرقی مهاباد در سر راه مهاباد به میاندوآب، اثر صخره ای دیگری از دوره مادها دیده می گردد که از نظر شکل ظاهری با اصول معماری این دوره هماهنگی دارد. این مقبره فاقد مدخل ورودی بوده و در ایوان آن دو ستون سنگی ایجاد شده که پاستون هایی شبیه گلدان وارونه است. ستون های جلوی ایوان و داخل مقبره به مرور زمان از بین رفته و تنها پاستون ها و سر ستون ها باقی مانده اند.

حمام تاریخی میرزا رسول و موزه مردم شناسی مهاباد | حمام میرزا رسول در کنار یکی از گذرگاه های قدیمی بازار در مرکز شهر (تقاطع خیابان طالقانی و سید نظام) قرار گرفته است. البته زمان ساخت این بنا به صورت دقیق تعیین نیست ولی با توجه به فرم معماری بنا و هم دوره بودن آن با مسجد جامع شهر، احتمال می رود این بنا متعلق به دوره صفویه و قاجاریه باشد. این بنا مرمت شده و به شماره 4848 در فهرست آثار تاریخی به ثبت ملی رسیده است. در حال حاضر این بنا موزه مردم شناسی مهاباد است.

آرامگاه بداق سلطان | این آرامگاه یکی از بناهای زیبا و ارزشمند تاریخی و معماری دوره صفویه است. این بنای تاریخی در جنوب شهر مهاباد روی تپه واقع شده است. این بنا در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.

مسجد جامع مهاباد | مسجد جامع سرخ مربوط به دوره صفوی و تقریبا در مرکز شهر و در داخل بافت قدیم واقع شده است. این اثر از قدیمی ترین و مهم ترین بناهای تاریخی دوره اسلامی در غرب کشور است و توازن شکل طاق، گنبد و شبستان باعث شده که پس از گذشت 338 سال از زمان ساخت آن، سالم باقی بماند. این بنا نیز ثبت ملی شده است. این مسجد از اقدامات مهم عمرانی بداق سلطان مکری است که در سال 1089 بنا شده و همچنان پابرجا است. مصالح اصلی مسجد آجر قرمز است و به همین دلیل به مسجد سرخ مشهور شده است.

تالاب قوپی بابا علی | در جهت جاده مهاباد به میاندوآب این تالاب همانند کاسه ای نامنظم در بین تپه ماهورها قرار گرفته است. تالاب قوپی باباعلی از نوع تالاب های دایمی لب شور است. با توجه به زیبایی اطراف تالاب و سهل الوصول بودن آن و حضور پرندگان در فصول مختلف سال امکان جذب گردشگران طبیعت دوست وجود دارد.

چشمه گراوان مهاباد و حوضچه های درمانی | چشمه گراو تقریبا در 500 متری جاده مهاباد - سردشت واقع شده است و در سمت راست بستر رودخانه کوچکی روی تپه ای با ترکیبات آهکی واقع شده است. آب چشمه از دو مظهر به فاصله 100 متر از یکدیگر از زمین خارج می گردد. سنگ های کربنات آهکی اطراف دو مظهر را تراشیده و دو حوضچه به وجود آورده اند که در یکی زنان و در دیگری مردان استحمام می نمایند.

غارسهولان | غار سهولان دومین غار آبی بزرگ در ایران، از مهم ترین و کم نظیرترین غارهای طبیعی کشور و همچنین از شگفت انگیزترین جلوه های زیبای طبیعت به شمار می رود. این غار در حدود 43 کیلومتری شمال شرقی مهاباد در محور مهاباد - بوکان در نزدیکی روستای سهولان واقع شده است. عمق آب داخل غار در بعضی نقاط به 32 متر می رسد و اختلاف دمای درون و بیرون غار بین 10 الی 15 درجه است. این غار داراى 2 دهانه است. سهولان به زبان کردی به معنی یخبندان است که شاید دلیل این نامگذاری مربوط به یخبندان های طولانی زمستانی و سرمای هوای داخل غار در تابستان باشد البته اهالی محل این غار را کونه کوتر به معنای لانه کبوتر نیز می نامند. دلیل این نامگذاری وجود تعداد زیادی لانه کبوتر درون غار است.

تالاب بین المللی کانی برازان ؛ اولین سایت پرنده نگاری کشور | تالاب کانی برازان در 30 کیلومتری شمال شرقی مهاباد واقع شده است. این تالاب به عنوان نخستین سایت پرنده نگری کشور انتخاب شده است. از گونه های مهم پرندگان این تالاب می توان به فلامینگو، چنگر، اردک بلوطی، اردک سرسفید، حواصیل خاکستری، پرستوی دریایی، اردک مرمری، باکلان کوچک، پلیکان سفید، چوب پا، کشم بزرگ و عروس غاز اشاره نمود.

بازار قدیمی | قدمت بازار قدیمی مهاباد با توجه به شیوه معماری و نوع مصالح آن به معماری مسجد جامع و مقبره بداق سلطان شباهت دارد که به احتمال زیاد در همان زمان تاسیس و احداث شده است و قدمت آن حدود 350 سال است. قسمت های عمده این بازار قبل از انقلاب در فواصل زمانی مختلف دو بار در اثر آتش سوزی ویران و بازسازی شده است. بعد از انقلاب اسلامی نیز در جریان جنگ تحمیلی قسمتی از سرای کریم خان بمباران شد.

خوردنی های مهاباد

کولیچه و شورمزه، آش دوکلیو (نوعی آش دوغ)، دلمه کلم، بربه سل و نیسکینه، ماشینه، سنگه سیر، شانی کباب، انواع نان های روغنی چون کلانه و پنچه کش از غذاها و خوردنی های سنتی مهاباد هستند.

نوشیدنی خاص مهابادی های نیز میوژاو نام دارد. عرضه نوشیدنی میوژاو که از خرد و خیس کردن مویز به دست می آید در مهاباد از قدمت زیادی برخوردار است و هر سال در فصل گرما، این نوشیدنی گوارا و خنک در بازارها این شهر هواداران زیادی دارد.

اگر قصد سفر به مهاباد را دارید می توانید به ارومیه رفته و از آنجا به مهاباد بروید. ضمن اینکه مستقیم می توان با اتوبوس یا قطار به مهاباد رفت.

تصاویر زیر میوژاو ؛ نوشیدنی محلی مهابادی ها را نشان می دهد:

عکس های نوشیدنی: عبدالله رحمانی - ایرنا

banima.ir: قدرت گرفته از سیستم مدیریت محتوای بانیما